Southwest Africa Expedition Cruise aboard MS Silver Wind (2-23/03/25): Cape Town to Accra (Ghana)

Ports of Call: Cape Town & Saldanha/ Langebaan (South Africa), Lüderitz & Walvis Bay (Namibia), Namibe & Luanda (Angola), Pointe Noire (Rep. Congo), Bom Bom Island (Sao Tomé & Principe), Lomé (Togo), Takoradi & Tema/Accra (Ghana).

Opmerking: cursieve delen bevatten speciale, extra louter informatieve uitleg of uitweidingen, die je gerust kan overslaan. Tip: vanwege het vele beeld- en videomateriaal best te bekijken op groot scherm.

Cape Town (Zuid-Afrika)

Van Amsterdam nauwelijks elf uur naar Cape Town zonder tijdsverschil. Dat valt mee. Rond 23

uur checken we in bij Hotel The Capital 15 on Orange, pal in het centrum. Vanop onze kamer zien we de beroemde Table Mountain. Ik heb de volgende ochtend enkel tijd tot de middag om iets van Cape Town te bezoeken, al was ik hier al eens. Want dan vertrekken we al voor de inscheping. Dus werk ik een gedurfd programma uit. Sunrise is hier om 07:00 uur, sunset 18:38 en de verwachtte T° 32°. Een paar uurtjes slechts. Let’s go.

Conciërge Lavender, een overvriendelijke, knappe zwarte dame met zwaar aangezette wimpers en wenkbrauwen - redelijk typisch hier - helpt me. Ik moet een taxi nemen naar de cable car station om de top van de Tafelberg te bereiken. En dan met de Red sightseeing bus proberen op tijd terug te zijn. Ze boekt alle nodige tickets en ik trek een spurtje naar de taxi ($4).

Bij aankomst aan de kabelbaan staat omg een file van vele honderden aanschuivende wachtenden. Dit lukt nooit. Ik probeer mijn ticket te upgraden naar VIP-FAST ($44), maar dat kan niet. Ik kan niet anders dan een nieuw fast ticket kopen ($95), maar mag zo via een andere VIP-weg meer dan 500 man voorbijsteken en meteen in de eerst aankomende cable car instappen. De ronde cabine kan zowat vijftig man bevatten en draait rond op zichzelf zodat iedereen aan de rand foto’s kan nemen van alle kanten. Het heeft ook vier open vensterruimtes, ideaal om te filmen. Eenmaal boven loop ik speedy de hele top rond om alle kanten en uitzichten op de stad, de baai,

de Lion Head, de haven te zien, te fotograferen en te filmen. Ook de natuur op de top en de achterliggende indrukwekkende rotsflanken en de wijde oceaan. Heel erg de moeite, ook qua tweede bezoek. Eens terug, slaag ik erin de al vertrekkende Red Bus te blokkeren en forceer me aan boord, anders dreigde dertig minuten tijdverlies. Oef, dat was nipt.

Ik geniet vanop het bovendek van de rit omheen de berg en stad en zie o.m. de indrukwekkend bergflanken achter de Tafelberg, de Twaalf Apostelen geheten, de wijken Camps Bay, het leuke Sea Point met zijn strand en de mooie baaien en dure buurten met bijzondere woningen rond de Three Anchor Bay.

Eens terug in de stad passeren we Green Point met zijn vuurtoren, het voetbalstadion (remember WK 2010), het Aquarium, de Clocktower, de buzzling V&A Waterfront Area met o.m. de Cruise Terminal en dan het stadshart in, om midden Long Street uit te stappen.

Daar moet ik een taxi vinden naar het hotel, maar daar kan dat alleen met Uber. Gelukkig helpen twee vriendelijke passanten me, want ik sukkel met mijn Uberapp. Komt daarbij dat

Ubers alleen met lokaal cash geld kunnen betaald worden en niet met Mastercard. Dus ook nog een ATM vinden, een minimumbedrag afhalen van 200 ZAR (10€) voor een ritje van amper 32 ZAR (1,6€), dat ik dan nog eens moet wisselen i.v.m. gepaste muntstukken in de shop daar. Maar ik arriveer just in time. Oef. Made it.

De inscheping verloopt vlot, enkel het VISA-verhaal voor Namibië, nog maar zeer recent ingesteld, blijkt problematisch voor mij. Via internet had ik weken terug al de, opeens verplichte, E-visa on arrival aangevraagd. Deze was goedgekeurd én betaald, maar nooit ontvangen. Toch heb ik een betalingsbevestiging en uittrekselbewijzen ervan, maar mijn vijf e-mails naar de Namibische diensten leverden nooit iets op.

Merkwaardig is wel dat de e-visa voor Nella wél lukte. Het blijkt een zootje want het consulaat in Brussel beweerde drie dagen voor vertrek nog dat Belgen geen visa nodig hebben, terwijl de rederij alarmberichten stuurde urging to proceed anyway. De purser neemt al mijn bewijsmateriaal mee, mompelend dat ze pas gisteren de definitieve immigratiecontrole mét vereiste visums - een zogenoemde face-to-face immigration control - bevestigd kregen. Spannend, want we zullen daar drie dagen zijn en Namibië is een hoogtepunt. Dus duimen. Terzijde, de kost voor alle visums deze reis bedroeg 325€ voor ons beiden.

We ontvangen in de stateroom elk een multi-use rugzak, draagbare sanitizer (ontsmettingsstick) (*) met een professionele refill bottle en quietvoxes, want dit is een expeditie cruise met zelfs 24 Zodiacs aan boord en i.p.v. een cruise director een Expedition Leader met een gans team experten en lectoren in allerlei disciplines zoals ornithologie, antropologie, geologie, biologie, geschiedenis, wildlife, botanie, cultuur, enz…En met als topgast: Zelda La Grange. Ze was twintig jaar de privésecretaresse van Nelson en schreef over hem twee boeken. Verder nog de bekroonde antropologen Clifford Pereira (Kenya) en Roddy Bray (UK).

Meer over Silver Wind (en wat is een expeditie cruise vergeleken met een klassieke cruise) volgt hier.

Silver Wind is een smallere versie van de Shadow en Muse van Silversea waarmee we al zeilden. De ratio passagiers (225 op max. 270) t.o.v. crew (239) is op dit moment zelfs boven 1:1. Een fenomenaal cijfer o.m. vanwege het avontuurlijke expeditie-element. Hoewel het entertainment hier slechts neerkomt op één activiteiten hostess en twee solo muzikanten, toch worden er ook vier prachtige lokale folklore shows aangeboden op vier bestemmingen. Hier geen fancy opkleden ‘s avonds, de dresscode is gewoon elke avond elegant casual. En de bestemmingen zijn eerder arm, afgelegen, vervallen, heet en vochtig zonder comfort en hygiëne i.p.v. wereldwonderen en bijzondere bezienswaardigheden.

Een expeditie cruise biedt dezelfde topservice en comfort maar met meer focus op “ontdekking” vooral qua natuur en cultuur en aanpalende wetenschappen. Deze reisroute wordt erg weinig aangedaan en bevat enkele, nooit voorheen uitgewerkte, activiteiten en een keuzewaaier aan bijzondere excursies (allemaal inbegrepen) en door de hoofdlectoren voorbereid, ingeleid en begeleid, met recaps door vele specialisten op diverse terreinen.

Het team: expeditie leidster Tracy Lea McQuillan (Australië), Tania & Gert (beiden Zuid-Afrika)

assistent expeditieleiders, Jessica (GB) en Miguel (Zuid-Afrika) expeditie programma coördinators en Nwabisa (Zuid-Afrika) staff assistente. De gidsen Scott (Canada), Denis (Letland) ook fotografie, Todd (GB), Lisa-Marie (Zuid-Afrika). Verder gidsen/ specialist lectoren Alexandra (USA/ Singapore) antropologie en geschiedenis, Kristian en Malcolm (Australië) ornithologie en marine biologie, Yvonne (Zuid-Afrika) kunst, cultuur & waterverfklas, Gregory (Australië) tropische biologie en wildlife expert, Tristan (Duitsland, wonend in Mexico) botanie, ornithologie, algemene natuurkundige, Carlos (Ecuador) geschiedenis en tenslotte Manuel (Colombia) geologie.

(*) De angst voor Afrikaanse ziektes en besmettingen ziet er diep in. En ondanks sanitary stations (gesofisticeerde was-, reinigings- en ontsmetting stations) en constante rondgang met spray-ontsmetters en de herhaalde boodschappen “Wash your hands” blijken er toch enkel gevallen van GE, gastro-enteritis, geweest te zijn.

Nog meer dan ooit word ik getroffen door nationaliteiten die onverwachte boordfuncties uitvoeren. Onze suite attendant (vroeger heette dat cabin stewardess) heet Pamela en is een Filipina. Niet zo bijzonder want Filipijnen zijn al tijden matrozen en boordpersoneel op cruises. Maar onze (vrouwelijke) butler Ruth, strak in haar zwarte pak met strik, is van … Pakistan. Niet direct een land dat je vereenzelvigt met hospitality tradition.

De hoofdsommelier, de aantrekkelijke Maria komt uit Mexico en haar assistente, nog een Maria, uit Oekraïne. Niet direct bekende wijnlanden. Ik volg geboeid haar wijnintroductie over de aanwezige, bijzondere premiumwijnen, geselecteerd door een Italiaanse topkenner en aankoper voor de hele vloot. Met Chunglu, kelnerin uit China praat ik over ons Chinabezoek met een Yangtze riviercruise in november. En onze favoriete kelner is de immer lachende, Zimbabwaan Moses, topklasse die je zo in een driesterrenrestaurant kan plaatsen.

Saldanha (Zuid-Afrika)

Deze tenderhaven biedt toegang tot het wonderlijke West Coast National Park. Het haventje is een van de grootste natuurlijke havens in Afrika met kristalhelder water en dus yachts, en watersport maar is ook belangrijk i.v.m. ijzerertsexport en legermarine.

Langebaan, aan een zoutwater lagoon is een beschermd eco-gebied, een thuis voor wel 250 vogelsoorten. Silversea biedt kajak- en fietsontdekkingen aan in dit avontuurlijke gebied. Witte stranden afgezoomd met vooral in het seizoen talrijke, uitbundige bloemvariëteiten. In het park zelf leven struisvogels, springbokken, bergzebra’s en schildpadden.

Tijdens het migratieseizoen komen er vele walvissen zich tegoed doen aan de koude golven. Er is ook een interessant fossielenpark. Wij nemen de shuttlebus ernaar, genieten van de omgeving en wandelen rond op het leuke plekje met wat shops en bars, waarvan een met zicht op de lagoon en twaalf biertapleidingen waaronder de onvermijdelijke Stella Artois. Ik drink en Nella shopt onze overgebleven ZAR (Rand munten) op. Een tenger meisje draagt een T-shirt met daarop The future is female. Ik zeg haar: “I’ll tell Trump”. Ze lacht.

Op zee

Ik volg lezingen, neem deel aan een quiz en ’s avonds begroeten we kapitein Sasha Kolosov (Oekraïne) wat een leuke conversatie oplevert over mijn beginnende cruise carrière (jaren 80) met toen nog gecharterde Sovjetschepen van de Black Sea Shipping Company met thuishaven Odessa op vaartuigen zoals de Leonid Brezhnev, de Azerbeidzjan, de Taras Tsjevchenko.

Lüderitz (Namibië)

De ochtend begint spannend vanwege mijn visa-perikelen. De supersympathieke Duitse CRM Robert maakte een dossier op met mijn documenten en extra foto’s. Maar een van de acht ambtenaren argumenteert toch bezwaren. Na veel lievemoederen bij de hoofdimmigratieambtenaar krijg ik alsnog groen licht.

Ik volg de excursie naar Kolsmankop Ghost Town alleen, omdat Nella een serieuze verkoudheid

opliep toen we gisterenmiddag na het warme ochtendweer op de kade (met een dol plenzende zeehond) getroffen werden door een instant koudegolf. Ze hoest zich zowat te pletter. Spookstad Kolsmankop is een uitgestorven nederzetting van ooit super-gefortuneerde Duitse diamantzoekers, die er vanwege de verworven rijkdom er een stad vol luxe opbouwden in het midden van het desolate, zanderige niks. Enkel levenloze dorheid buiten wat reptielen en woestijnongedierte. Ze dienden alles, zelfs degelijk zand (sic) en water in te voeren om hun gebouwen, inrichtingen en levens te installeren. De vervallen ruïnes met hun functies, nog steeds aangeduid in het Duits, getuigen van een beklijvende en merkwaardige periode waarover ik boeiende verhalen aanhoor via de quietvox terwijl ik de apocalyptische site op beeld probeer vast te leggen.

Eens terug in Lüderitz zien we nog typisch kleurige Duitse huizen, art nouveau, redelijk vreemd aandoend midden dit woestijnachtig landschap. Ik wandel er naar het onooglijke, simpele Lutheraans kerkje op de top, om dan af te dalen richting schip. Jonge zwarten willen me van alles aanbieden. Het is zondag en vrij kalm maar de plek beklemt me door zijn surrealistisch gevoel.

Nella consulteert de dokter ($125 voor een consultatie) en er worden allerlei testen uitgevoerd, allemaal negatief, maar ze krijgt medicamenten ($30) voorgeschreven. Helaas zou mijn vrouwtje, zelfs na genezing, de hele reis blijven hoesten wat haar slapeloze nachten oplevert. Om te bekomen bestel ik via roomservice als aperitiefje een Margarita with crushed ice. Even later krijg ik tot mijn verwondering een pizza Margarita met ernaast een glaasje vermalen ijsblokjes. Voor de rest geen kwaad woord over de service.

Walvis Bay (Namibia)

Deze bestemming is een feestplek voor zeezoogdieren zoals walvissen, zeehonden en dolfijnen, vanwege zijn gelijknamige baai vol rijke plankton en is dus met zijn diepwaterhaven een belangrijk visserijoord. De plek is ook een weelderig gebied voor het spotten van wildlife en vogels waaronder de befaamde roze flamingo’s, reigers en andere wadende steltvogels. Voor we aan land stappen test een lokaal medisch team elke passagier op koorts (remember corona). Wel grappig: de ploeg bestaat uit zeven man in uniform, maar slechts één voert effectief die test door. Ik neem deel aan de four wheel drive trip naar Sandwich Bay, het eindpunt waar, bij Dune 7, dramatische zandduinen tot 380 meter hoog, zich vanuit de bloedhete woestijn zomaar in de Atlantische Oceaan storten.

Een belevenis, een waar hoogtepunt.

Eerst kan ik de hier erg aanwezige roze flamingo’s filmen, waarna we tussen zoutpannen en eindeloze zandvlaktes, langsheen slechts millimeter lager rimpelloos lagoon water rijden. Een wezenloze, bijzondere rit doorheen het laagste, vlakste land ooit. Onderweg stoppen we en krijgen we uitleg bij roze water, reuze

zoutkristallen, minerale steentjes en vele geologische fenomenen.

Dan belanden we opeens uit het niets tussen bumpy heuvelruggen, steeds maar hoger, steiler, dieper, sensationeler, een echte rollercoaster met onze aangedreven driver die gierend roept: I luuuuuv my jooooob! Zwenkend, zwierend, remmend, slierend, gasgevend en wij, de vier passagiers ons maar vastklampen en pogen te filmen en fotograferen… Niet makkelijk want op deze rodeo wordt wat er op-en-neer en heen-en-weer geschud dat het geen naam heeft. Maar toch, enkele heerlijke shots blijken na selectie toch gelukt. Korte video (54"):

We bereiken de eindbestemming: een hoge duin die direct afloopt tot in de zee. Hier sandwicht de woestijn zich letterlijk in zee. Die steile duin beklimmen blijkt wel een ander paar mouwen. De helling is een HELling, want steil met superzacht, los zand. Gevolg, elke stap betekent twee derden terugzakken. De piek zelf is nauw en wat be-nauw-end (sorry, de woordspelingen dringen zich op) maar het loont de moeite om dit toch uitzonderlijk natuurfenomeen, die zand-zee achtergrond te mogen zien. En die lichte euforie.

Na het delicate klim- en fotoshoot esbattement wacht een (meegebrachte) buffetlunch. Op de

terugweg zit ik vooraan, wat videofilmend een pak voordelen oplevert. De rit is wederom een uitzonderlijke ervaring, vooral visueel en fysisch. Waar de duinen milderen, begint er wat minimale, droge begroeiing te verschijnen en we zien warempel een springbokfamilie, duidelijk gelukkig met weinig eetbaars. Inderdaad, een dag met weinig fauna en flora, maar wat een leuke expeditietrip was dit.

Walvis Bay. Dag 2

Vandaag ga ik zeehonden bekijken. Met een catamaran varen we (12 p.) naar een soort zandbank, stikvol kleine jonge zeehondjes met hun moeders. De mannetjes blijken ‘op café’. Mannetjes laten, eenmaal na de paring, de boel gewoon in de steek om op zichzelf op zwier te gaan. Voor wanneer de emancipatie van de zeehondteefjes?

Er hangt een bevreemdende mist over de zee. Ik zie oesterbanken, gezonken wrakken, spookachtige schepen, dolfijnen en uiteraard massa’s dolle zeehondjes, die eens ze leren zwemmen, hun ravottende energie niet op kunnen. Het spektakel van rollende en buitelende seals is een festijn om mee te maken. Eentje springt zelfs aan boord en

flapperend, poserend laat hij zich belonen met visjes uit een emmer, gevoederd door de matroos die ons al van bijzondere lokale drankjes liet proeven. Ook een pelikaan komt zijn show opvoeren, snakkend naar die emmer, maar listige zeemeeuwen slagen erin de opgestoken visjes in hun vlucht mee te kapen. Maar de pelikaan is niet onder de indruk en laat zich rustig en gewillig fotograferen. Wat later worden we in de gezelschapsruimte getrakteerd op oesters van de voorheen gepasseerde oestervelden, enkele in een licht pikante

versie, en verder nog allerlei vis-en zeevruchtenhapjes.

Tot nu al gezien, naast vele soorten vogels: zeehonden, pelikanen, flamingo’s, dolfijnen en allerlei insecten, slangen en ongedierte waaronder Rolspinnen, Zwartlijven, Namaqua kameleons, enz.

Dag op zee

Vroege jacuzzi, zwemmen en een Aziatische buffetlunch bij het zwembad, lezen en schrijven en mijn zelf opgelegde walk-a-thon die in de brandende zon rondom het bovendek me toch minstens vijfduizend extra stappen moet opleveren. ’s Avonds tijdens een bescheiden karaoke breng ik, tot mijn eigen verwondering, nog eens een van mijn vroegere succesnummers (na mijn nogal wat specifieke eisen) maar laat ons zeggen dat het nog meeviel. Ondanks het applaus en de complimentjes de volgende dag, is het voor mezelf wel duidelijk “my entertainment days are over”. Ach, energie en ouderdom...

Namibe (Angola)

We worden verwelkomd door elf trommelende en dansende mannen en vrouwen in primitief, schaars oerwoudplunje. De vrouwen met grote, slingerende hangborsten die ze soms moeten vasthouden als het té heftig wordt. Eentje nodigt me uit om mee te dansen, wat ik kort doe mét mijn rugzak. Het spektakel wordt gefilmd door een lokale news broadcaster.

Deze dag belooft een geweldige expeditie ervaring te worden, een spannende trip doorheen de woestijn. Slechts één excursie hier,

waarop uiteraard iedereen intekende. De excursies van Silversea zijn wel allemaal inbegrepen, enkele specials zoals helicopter- en zo aanbiedingen uitgezonderd. En een dinner in de woestijn met lokale optreden van o.m. vuurspuwers. Maar mij te duur. Twee karavanen van telkens twaalf multiseaters met een knipperlichtende pilootauto voorop en warempel een heuse ambulance erachter. De rit loopt langs één kaarsrechte asfaltbaan zonder verkeer en in een traag tempo, doorheen het vlakke, zanderige niets. Slechts met mondjesmaat wat droge, dorre vegetatie. Maar het heeft iets.

Namibe stad voorheen was vrij betekenisloos. We bezoeken een oninteressant kerkje en de

Saint Ferdinand Fortaleza. Een fort dat de stad verdedigde en een belangrijke rol speelde in de vroegere Portugese koloniale geschiedenis en dat nu een soort legerbasis is. De opperste overste (een generaal?) leidt ons rond, maar zoveel volk langs smalle trappen naar kleine cellen wordt meteen een verwarrende bedoening.

Het stadje werd gesticht midden negentiende eeuw door Portugezen en van onrust weggevluchte Brazilianen en reflecteert zijn Portugese roots in de duidelijk Rooms-katholieke en koloniale overlevering.

Na 45 minuten stoppen we langs de weg om de hier groeiende Welwitschia Mirabilis te

bewonderen. Deze uiterst zeldzame, dorre plant is een groeifenomeen en -overlever en komt alleen in deze streek voor. Ze weerstaat droogte, zandstormen, insecten… sommigen zijn duizenden jaren oud. De oudste, naar verluidt, vijfduizend jaar oud. Kortom, zowat de oudste levende creatuur ter wereld. De harde lange blaren (tot zes meter lang) kruipen langs de grond en de plantenstengel (eigenlijk een bloem) heeft een diameter van 60 tot 120 cm. en een wortel van één meter diep. Uiterst merkwaardig.

Dan gaan we verder naar de Arch (Lost) Lagoon, nu compleet droog maar een soort oase met toch wat vegetatie, diverse vogelsoorten waaronder water-, roof- en wevervogels.

We worden er ontvangen door een zingende en klappende groep dansers die spontaan en improviserend dansen. Dan wandelen we doorheen een spectaculair decor van zandsteen met uitgekerfde spelonken, groeven, zandbogen en holtes. Een omgeving van prachtig gesculpteerde rotsen, heuvels en

vlaktes. Perfect om westernachtige films op te nemen.

Eens terug laat ik me, om de dagtrip te verwerken, een Hendricks gin met vlierbloesem tonic uitschenken, terwijl ik doorheen mijn overdaad aan foto’s scroll en delete. In het restaurant bieden ze vanavond o.m. een menu Flavours of Angola aan. Als appetizer neem ik een papayasalade (met kool, boontjes en pinda’s). Als entree een okra-, tomaat- en boerenkoolsoepje. Als hoofdgerecht een Cachupa, da’s een rundsstoofpotje met chorizo, witte bonen, wortel, taro, mais en rijstbrood. Als dessert Cocada Amarek (een pikante kokospudding met ei, kaneel, kruidnagel en een zure vijgencompote).

Luanda

Luanda, de onstuimige hoofdstad van Angola, is een centrum van economische tegenstellingen. Wolkenkrabbers rijzen op boven arme wijken. De stad bruist wel van energie. Luxe winkels en drukke, armoedige marktjes bestaan gewoon naast elkaar.

Voor sommigen vertegenwoordigt Luanda rijkdom en vooruitgang, gedreven door olie-inkomsten (tweede meest olieproducerende Afrikaanse land) sinds de onafhankelijkheid in 2002 en de na-oorlogse economische uitbarsting. Voor anderen is het een strijd om te overleven in een stad waar de kosten van levensonderhoud megalomaan hoog zijn en kansen ongelijk verdeeld. Toch blijft Luanda groeien, hier gaan hoop en uitdaging hand in hand. Toch zorgt die olie ervoor dat Luanda een van de duurste steden ter wereld is, mede veroorzaakt door de vele expats.

De verwelkoming op de kade is erg kleurrijk en levendig, met een zingende en trommelende bende. Aanstekelijk. In flamboyante rode jurken en doeken bewegen, vooral de vrouwen, met hun goud bestreepte gezichten op het ritme van hun repetitieve gezang, met soms schrille halen op een soort scheidsrechterfluitje.

In wederom kleine, wat beklemmende busjes rijden we de stad in, een mayonaise van schrijnend verval, vermengd met moderne nieuwbouw. Een guitig gebouwtje, de Palàcio de

Ferro (IJzeren Paleis) is een soort tentoonstellingsruimte voor lokale kunstenaars, onze eerste stop. Het ligt in een mooi parkje, is compleet in ijzer opgetrokken, wat een beetje aan Eifel doet denken, klein maar wel foto-pittoresk. Een kleine galerij wat verder, toont nog meer artefacten, zoals ivoren snijwerk, een koninklijke troon, maquettes en zo. Een kalebasspeler speelt eenzaam in een soort patio. Ik amuseer me meer om buiten foto’s te nemen van de vele, fotogenieke inboorlingen.

Dan volgt het hoogtepunt: de Fortaleza Sao Miguel, een enorm dominerend en prachtig zandkleurig fort. Nu een soort legermuseum vol oude vliegtuigjes, tanks, afweergeschut, e.d.  De goudgele oude versterkte burcht biedt een fascinerend 360° zicht vanop de ramparts over de stad. Aan de ene zijde een prachtige baai met strand en palmbomen en wat neo-koloniale gebouwen, allicht luxehotels, een promenade, en daarachter havengedeeltes en moderne hoogbouw. Maar letterlijk aan de tegenovergestelde zijde van de fortwallen, de van bovenuit kleurrijke, maar duidelijk armoedige favela’s.

We rijden naar het Mausoleum Agostinho Neto (1922-1979) vanwege zijn raketvorm in een soort Sovjetstijl die een beetje potsierlijk overkomt, van ver overal zichtbaar. Wie niks heeft met die glorieus vereerde politicus en dichter zal dit museum en mausoleum weinig interessant vinden.

Maar voor de Angolezen was hij de politieke leider in de onafhankelijkheidsstrijd tegen het koloniale Portugal en hij werd zo de eerste president. Maar ik kan niet vermijden te denken dat deze miljoenenbesteding beter tegoed was gekomen aan de armoede van vele Angolezen. Vanaf een hoger terras hebben we wel een mooi uitzicht op het prachtige Parlement. Ook de regeringsgebouwen en de kathedraal errond zijn stijlrijk en verzorgd. We stappen nog even af aan het Onafhankelijkheidsplein met dito monument maar het is echt zo laf warm dat we snel terugvluchten naar de airco.

’s Avonds stelt een lokale dansgroep in het theater drie koppeldansen voor: een zwoele rumba, een betoverende sensuele heupdans en tenslotte een hiphopachtige energieke dansroutine. Eerder modern en helemaal anders dan de normale folklore shows. Maar wel aansprekend en mooi uitgevoerd.

Pointe Noire (Republiek Congo)

We worden deze keer op de kade begroet door een groep vooral trommelaars in gele shirts.

Vandaag biedt een stadsrondrit door de economische hoofdstad Pointe-Noire met een museumbezoek de gelegenheid om het culturele erfgoed van de Republiek Congo te ontdekken. De stad combineert moderne infrastructuur met oud-koloniale charme en een levendige lokale cultuur.

Hoogtepunten van de stadsrondrit worden een bezoek aan een lokale markt waar ambachtelijke producten en tropische vruchten te vinden zijn, een rit langs de koloniale wijk met zijn karakteristieke architectuur, Independence Square, het oude treinstation, een stop bij de kathedraal Saint-Pierre en het Afrikaans Museum.

Dat Pointe-Noire een armoedige bestemming is, wisten we vooraf.

Alsof de excursie dat nog moest bewijzen, is het eerste bezoek er een aan het compleet vervallen en verlaten, afgetakelde stationsgebouw uit 1936. Beiers-aandoend, verroest, geblindeerd, vol gaten in het dak, maar toch heeft het een soort onbestemd karakter. Dit kan zomaar het decor zijn voor een of andere spaghettiwestern en is m.i. bijzonder fotogeniek in zijn kaduke staat. Een klein marktje vlakbij offert ons wat lokale producten en schilderijen. Vandaar gaat het naar de Notre-Dame kerk, een lelijk, banaal gebouw waar werkelijk niks te zien is. Voor zover het eerste deel.

Het Musée du Cercle Africain, toont stukjes geschiedenis, kunst en tradities van de Congolese volkeren, via artefacten waaronder vele maskers, beeldjes, potten en sculpturen, mooi en kunstig. Verder foto’s en tentoonstellingen over het dagelijks leven, rituelen en belangrijke gebeurtenissen in de regio.

Aan de ingang van het vroegere koloniale gebouw (ooit een sociale club voor Europeanen) staan twee bewegingloze mannen, uitgedost als krijgers. Het lijken echte poppen. Buiten aan een terras staan er nog eens drie standbeeldkrijgers. Een tamtamroffelaar tovert een verpletterend percussieconcert uit zijn enige trom. Een krijger/danser/acrobaat

komt tot leven en gooit zijn armen over zijn hoofd geplooid naar achteren en ander bizarre lichaamskunstjes. Hij kan zowat elke ledemaat uit de kom trekken en daardoor onwaarschijnlijke bewegingen en poses aannemen. Best grillig. Een danseres volgt, hups en wulps op en neer springend. Dan een in lompen met masker geklede tovenaar die, naar ons gevoel, zomaar wat raar staat te doen. Maar de slagwerker hanteert supersubtiel vingerwerk en tovert allerlei toonaarden uit zijn instrument.

Tenslotte gaan we in de loden hitte nog even naar de vibrerende openlucht Grand Marché, een en al overdaad aan kleur, geluid, geur en met een eindeloze variatie aan goederen van verse producten tot kunststukjes, textiel, noem maar op, en zoals in alle derdewereldlanden best chaotisch. Wel fotogeniek zijn de vrouwen in veelvuldige, helgekleurde tot schreeuwerige

jurken of stoffenwikkels. Ze dragen de meest onmogelijke manden, dozen en voorwerpen, perfect in balans op hun hoofd.

’s Avonds voert dezelfde lokale folkloregroep nog een grote show op in ons theater met ongelooflijk veel overgave. Een rijke performance, aangevuld met een fenomenale vocaliste en gevarieerde uitbundige ritmes. Het eindigt met een knallende dansorgie met tientallen medepassagiers mee op het podium. Een onweerstaanbaar feestje ontstaat.

We wisten dat naar deze bestemming zeer weinig toeristen komen, maar ondervonden dat ze werkelijk alles wat ze konden, uit de kast haalden om ons te behagen. Iedere passagier krijgt zelfs een T-shirt als souvenir cadeau.

Op zee op weg naar Sao Tomé & Principe

Consternatie. De kapitein kondigt een itinerary change aan i.v.m. het idyllische Bom Bom Island,

onze volgende aanlegplek. Dat is een klein tropisch paradijsje, zonder bijzondere bezienswaardigheden, maar één en al bloemsuikerwitte, zachte stranden en turkoois helder zeewater, omzoomd door bounty-style palmbomen, waar je in een uur zomaar omheen kan wandelen. Reden: de zee-authoriteiten hier kunnen onze veiligheid niet garanderen. Lees: tegen piraterij. In deze zone, de Baai van Nigeria, tiert dit gevaar weelderig. In de plaats houden we een rustige vaarsnelheid aan gedurende drie dagen, over de evenaar rechtstreeks naar Togo.

De evenaar? Natuurlijk met de klassieke Crossing the Equator Ceremony met Koning Neptunus en zijn gevolg. Het ritueel markeert de overgang van "Pollywog" (iemand die de evenaar nog niet heeft overgestoken) naar een "Shellback" (iemand die de evenaar is overgestoken). Het komt neer op een soort doop waarbij allerlei smurrie over de slachtoffers wordt gegoten. Altijd jolijt voor velen. Maar toen ik als cruise director zelf Neptunus speelde, voerden we dit met meer klasse uit met tenminste fatsoenlijke zee-thematische kleren en echte zeemeerminnen. Vergelijk zelf. 2 x links: hier bij Silverwind. 2 x rechts: met uw dienaar (Vistafjord, Cunard).

Op zes april vieren we onze 35-ste huwelijksverjaardag. ‘s Avonds worden we verrassend

uitgenodigd door de kapitein en de hoogste officieren en stafleden in de bar voor een champagnetoast, gevolgd door een verzorgd diner met taart en bij aankomst in de suite nog meer romantische attenties. Wat een super surprise.

Lomé (Togo)

Vandaag maken we kennis met voodoo. We bezoeken drie stammen die elk in hun dorp een exclusief en weinig uitzonderlijk voor toeristen gebrachte rituelen opvoeren. Bij het eerste

vormen ronddraaiende hutten waar allerlei hocuspocus als bewegende beelden tot giftige slangen, het hoofdingrediënt. In het tweede dorp gaat het meer over trance met twee bezeten tot extatische glimmende zwarten, met wit en geel poeder bestrooid, die hoofdrol spelen. Na de lunch bij een meer volgt dan een spektakel waarin allerlei bevreemdend uitgedoste dorpelingen allerlei rare bewegingen maken. Bij alles hoort volop getrommel en soms gezang door de aanwezige zwarten. Omdat deze rituelen zich onmogelijk in accurate beschrijvingen laten gieten, maakte ik deze korte visuele videocompilatie. Een spectaculaire impressie van 3’25”:

’s Avonds worden we getrakteerd op nog eens een uitzinnige, ja waanzinnige, lokale folkloreshow waarin uiteraard weer dans, maskers en bevreemdende outfits tekenen voor een wervelend showgebeuren.

Lomé (Togo). Dag 2

We beginnen het stadsbezoek met een prachtige kunstmarkt waar allerlei vormen van

handenarbeid te koop worden aangeboden, allemaal handgemaakt en van een aansprekende kwaliteit. Via het mooie, moderne Onafhankelijkheidsplein gaat het naar het statige, goed onderhouden Palais de Lomé (Governors Palace), midden een aangenaam park met vijver en een paradijs voor vogelspotters, en met een uitloper tot aan de zee. Het paleis bevat aandoenlijke tentoonstellingen van kunstwerken en bijzondere foto’s.

In het park worden ons diverse drankjes aangeboden uit grote kommen, zoals Tchoukoutou (van sorghum = een hier belangrijke graansoort, alcoholisch), Liha (van mais), zoete palmwijn, vers gehakte kokosnoten en diverse natuurlijke vruchtensappen. Tenslotte is er de weerzinwekkende fetisj-voodoo markt, waar schedels van dieren, poppen vol voodoonaalden en allerlei weerzinwekkends qua aanblik, met … die stank in die hitte, voor een memorabel, beklijvend en uniek bezoek zorgen.

Langs de terugweg volgen we de kustbaan waar op het strand soms kleine kraampjes staan, maar waar vooral de eindeloze stoet geparkeerde bromfietsen en tuktuk’s onder palmbomen, dat strand een surrealistisch effect bezorgen. Bij terugkeer bij het schip bieden de kraampjes op het dok tegenover de passerelle, wat kleur in de eigenlijk lelijke industriehaven.

Takoradi (Ghana)

Takoradi, vierde grootste stad, heeft enerzijds serene stranden, geweldige vis- en schaaldieren,

en anderzijds een wervelend commercieel centrum. Want de economie wordt in Ghana erg aangedreven door de bloeiende olie-industrie, vandaar lage benzineprijzen, ook duidelijk zichtbaar in het doolhof van verkopers op Market Circle. De stad op zich is niet de moeite waarde, maar dit is de toegang naar de UNESCO werelderfgoed sites Elmina en Cape Coast Castle, een excursie die ik oversloeg omdat ik een gelijkaardig kasteel en site, al eens zag op het eiland Gorée bij Dakar (Senegal).

Het is Pasen en ik mis ergens deze dag, zoals we het bij ons vieren in de lente.

Ghana is samen met Ivoorkust een van de belangrijkste landen voor de productie van cacao, in het

lokaal Engels “kokoow” uitgesproken. Het telt 70% christenen, 30% moslim, de rest traditionele godsdiensten en wat andere. Er zijn vele etnische groepen in het zuiden, de bekendste de Ashanti. Interessant lijkt me dat Ghana veel rijkdommen in zijn bodem heeft. Nu zelfs lithium, onontbeerlijk voor batterijen. Wedden dat dit nog voor geopolitieke miserie zal zorgen? Een en ander beweegt hier, duidelijk zichtbaar in de Tema haven, zo vol containers en industriële complexen.

Tema / Accra (Ghana)

Tema is de stad het dichtst bij “het centrum” van de wereld”, nl. op de GMT-tijdlijn en vlak bij de evenaar.

Tema, oorspronkelijk een bescheiden vissershaven en nu vol industriële activiteit is de gateway, een uurtje rijden, naar hoofdstad Accra. Maar in de nabije omgeving begenadigde Moeder Natuur de omgeving met witte zandstranden, een azuurblauwe zee, een perfecte omgeving voor veel vogelsoorten zoals Jan van Genten en Blauwvoetgenten en Kingfishers (ijsvogels). De ontstoken, ijzergevulde grond van het land dat de druk bereisde spoorweg naar het binnenland omringt, weerspiegelt perfect de kleuren van de Ghanese vlag: rood, geel en groen in afwisselende scenische uitzichten langsheen de kustlijn.

De ochtendwarmte lijkt vandaag draaglijk met een licht briesje. Perfect voor een snel

ontbijtje op het buitenterras met zoals gewoonlijk veel tropisch fruit. De laatste dagen was het eerder zelfkastijding met temperaturen van 32-24° met daarbovenop een vochtigheidsgraad die de zweetdruppels gewoon instant uit mijn kop laten gutsen.

Ik voel dat ik fel vermagerd ben, maar de enige weegschaal aan boord is stuk. Ik heb al dagen appelflauwtes, maagzuur, maag- en darmproblemen. Ik sleep me doorheen de laatste tien dagen want ik ben overtuigd dat het wat tijdelijke zwakte of een “plaagje” is. Na de reis zal ik vernemen dat ik zeker een gastro-enteritis doormaakte (bloedtest). Het voordeel van mijn doorzetten (achteraf bekeken fout) en me dus niet ziek te melden, is dat ik alle excursies, weliswaar steenmottig, kon meemaken i.p.v. in quarantaine te moeten voor enkele dagen. Maar, ik wist dat toen niet.

Onze flamboyante gids heet Sam. De trip naar Accra start in de wijk Jamestown, dat betekent

een bezoek aan een favella-, bidonvilleachtige omgeving mét karakteristieke trekjes. Met een paar hoogtepuntjes midden vervallen combinaties van hutten, nauwelijks huizen en golfplaatconstructies. En overal vuilnis en viezigheid. De stank is moeilijk te harden. Sta me toe om, subjectief, op te merken dat deze geuren binnen deze armoedige krottenwijken erger aanvoelen dan vergelijkbare Zuid-Amerikaanse, Indische en Aziatische plekken die, nou ja, ergens nog iets exotisch meenemen.

Maar aan een uitkijkpunt biedt een stukje strand en een zee vol typische vissersloepen toch een idyllischer moment. Iets anders dan de verdachte kooktoestelletjes op kleine vuurtjes, de ketels pap (maniok), de overal luierende, hangende, slapende, nietsdoende bewoners buiten wat verkopers van wat groenten of zo. Soms storten kinderen van allerlei leeftijden zich op mij, roepend “how a’j you?” Niet opdringerig spontaan en, verrassend, niks willend. Heerlijk.

Engels is in Ghana de voertaal, naast 47 lokale talen voor wel 75 diverse etnische groepen. Opgelet, het woord “tribes” (stammen) horen ze niet graag.  Dan sta ik opeens tussen grote zwartverbrandde tonnen waarop constant vissen worden gerookt. De geur! Visgeur en rook. Ik zie vooral makreel. Slechts enkele vrouwen zijn volop bezig. Een uiteraard lelijke plek vol gestapeld gehakt hout en hopen vuil karton.

We gaan naar het National Museum of Ghana vol antropologische en etnografische West-Afrikaanse reconstructies van hun geschiedenis en cultuur en met een collectie kunstvoorwerpen uit de premoderne tijd. In de duidelijk rijke buurt bevinden zich ook de regeringsgebouwen.

We stoppen bij het merkwaardige, wat Sovjet-aandoende, enorme Independence Square naast een triomfboog, de Black Star Gate.

Het plein ligt naast de zee waar president- inwijdingen, manifestaties en belangrijke nationale feesten en evenementen plaatsvinden. Tienduizenden mensen kunnen hier terecht. Wat verder staat het Nationaal voetbalstadion. Onze gids verzekert me dat Ghana een voetbalgek land is. Tip voor Belgische Afrikabezoekers: als ze vragen waar je vandaan komt en ze reageren niet op het woord België, zeg dan: Lukaku!

Tijdens de terugrit krijg ik via mijn HoplaFly

E-simkaart het bericht dat paus Franciscus overleden is. In één moeite door zie ik dat tussen de tien belangrijkste opvolgingskandidaten er een Ghanese kardinaal zit, wat ik mijn verraste, capabele gids voor de voeten gooi. Ik leer dat het sterke katholicisme hier niet nationalistisch van aard is, maar echter even goed gecombineerd wordt met voodoogeloof- en praktijken. Dat pausnieuws bleek anders wel een klein bommetje, ook bij de Amerikanen.

Wat me nogmaals frappeert zijn die zovele kinderen met T-shirts waarop b.v. Fly Emirates. Kinderen die allicht nooit een vliegtuig vanbinnen zullen zien, laat staan die van Emirates. Maar er grijpen hier wel inspanningen plaats naar onderwijs en zo. Ook vrouwen komen meer en meer aan bod volgens onze gid). Dat doet me plezier. Hoewel, polygame huwelijken zijn nog altijd mogelijk. Toch als de eerste vrouw het toelaat. Vrouwelijke clitorisverminking is nu illegaal en verboden, wat niet betekent dat het nergens meer voorkomt. Toch verzucht Sam dat vele vrouwen nu eerst een Master willen halen voor ze kinderen krijgen, besluitend dat ze de man dan toch wel hard laten werken in tussentijd. Daarentegen bestaat er wel nog het fenomeen van vrouwen die uitgedreven worden op beschuldiging van hekserij.

Ghana's demografische situatie kampt met enkele uitdagingen. Een snelle bevolkingsgroei, voornamelijk in arme gebieden, zet de voedselzekerheid en economische groei onder druk. Daarnaast kampt het land met een hoge kindersterfte, vooral in arme gezinnen, door gebrek aan toegang tot schoon water, goede voeding en gezondheidszorg.

Ik leer dat de Golden Coast hier haar naam verwierf vanwege, wel degelijk, het aanwezige goud. En dat de tseetsee-mug allicht nog het meest heeft bijgedragen tot de relatief snelle onafhankelijkheid ten kostte van de Europese kolonisten. U snapt het, malaria velt!

Langsheen Labadi Beach met het gelijknamige hotel, waar Bill Clinton ooit verbleef, keren we terug. Niet zonder een kort bezoek aan een werkplaats waar originele doodskisten de vorm aannemen van een kenmerk dat de overlevende typeerde of hem/haar dierbaar was. Ik zie een sportschoen, een vis, een vliegtuig, een bierfles, een krab, een rode peper. Best grappig, maar misschien ook een beetje onnozel.

De laatste dag (Accra)

Na de ontscheping worden we naar een daghotel gebracht omdat onze vlucht pas ’s avonds laat is. Ik probeer te vermeien bij het grote, maar helaas niet verfrissende, want té warme, zwembad. Via Rome, komen we de volgende ochtend in Brussel aan. We legden met de Silver Wind 3 379 zeemijlen af.

---------------------------------------------------------------------

BONUSSEN:

Korte fotomontage SW-AfricanCoastsPeople (38"):

Korte fotomontage SW-AfricanCoastsSights (29"):

Korte fotomontage SWAfricanCoasteRemarkableShots (40"):